عکس از سایت کوه نیوز
بهمن : پیشگیری یا نجات ؟ " دکتر ابوالفضل جوادی "
هر سال با نزدیک شدن فصل زمستان هشدارهای زیادی در باره بهمن داده می شود ، مطالب بسیاری در این زمینه بازگو می گردد ، مقالات متعددی نوشته می شود ، دوره های آموزشی برگزار می گردد و ... اما همه این تلاشها ، کمتر کسی را از گزند بهمن در امان داشته است !
راستی علت چیست ؟ چرا بیشتر تلاشها برای نجات افراد بهمن زده ناکام می ماند ؟ چگونه است که دستاورد بیشتر تیمهای نجات ، صرفا جسد قربانی است ؟ ...
پاسخ این پرسشها را باید در یک عبارت جادویی جست : زمان طلایی* ! یکی از کلیدی ترین مفاهیم فرایند نجات ، زمان طلایی است . زمان طلایی ، فرصتی است که در آن می توان فرد مصدوم ، گمشده یا گرفتار را زنده از کام سانحه بیرون کشید.
زمان طلایی زیر تاثیر عوامل بسیاری قرار می گیرد ولی بصورت آماری ، هر سانحه ای زمان طلایی ویژه خود را دارد . زمان طلایی برای سوانح مختلف ، بسیار متفاوت است . این زمان در ایست قلبی حدود پنج دقیقه و در زیر آوار حدود بیست و چهار ساعت است . متاسفانه زمان طلایی برای نجات افراد گرفتار در بهمن ، فقط یک ساعت است . پژوهشها نشان داده اند که شانس زنده ماندن در زیر بهمن ، پس از نیم ساعت به پنجاه در صد می رسد و پس از یک ساعت به صفر میل می کند . به بیان دیگر کسی که گرفتار بهمن می شود ، قاعدتا حداکثر تا یک ساعت شانس نجات دارد ( آمار با قاعده سر و کار دارد نه استثنا ! ) .
اکنون باید دید در این زمان طلایی بسیار کوتاه چه می توان کرد . مرور شرایط حاکم بر ارتفاعات و مناطق بهمن خیز ، می تواند راهگشای ما باشد : - اطلاع رسانی در باره سانحه ، نیاز به زمان دارد . - برنامه ریزی ، سازماندهی و تجهیز تیم نجات ، فرایندی طولانی و وقت گیر است. - اعزام تیم نجات به محل سانحه ، ساعتها ( و گاهی روزها ) طول می کشد . - کاربرد بالگرد در مناطق بهمن خیز ، بسیار خطرناک است . با توجه به موارد بالا ، اعزام تیمهای تخصصی نجات در مورد سوانحی همچون بهمن ، راهبرد موثر و کارآمدی به شمار نمی آید . پس چاره چیست ؟ تنها راهبرد مناسب در مورد بهمن ( و بسیاری از سوانح کوه نوردی ) حرکت به سوی خودکفایی کوه نوردان و تیمهای کوه نوردی است .
خودکفایی ، یکی از مهمترین اصولی است که در سازماندهی و راهبری تیمهای کوه نوردی ، باید مورد توجه قرار گیرد . مفهوم خودکفایی این است که تیم باید برای سوانح معمول و قابل پیش بینی مسیر ، کاملا آماده و مجهز باشد . بدیهی است که در یک برنامه زمستانه یا صعود بلند ، ریزش بهمن یکی از معمول ترین سوانح قابل انتظار است . پس اعضای تیم باید آموزشهای ضروری مرتبط با پیش گیری ، بقا ، جستجو و نجات در بهمن را گذرانده و تجارب ضروری را در این زمینه کسب کرده باشند . سرپرست تیم باید با توجه به سوانح قابل انتظار در مسیر مورد نظر ، اعضای تیم را طوری برگزیند که خود کفایی تیم تامین گردد .
این موضوع یکی از مهمترین معیارهای تعیین ترکیب تیم برای یک برنامه خاص است . در حوزه آموزشهای مرتبط با بهمن ، مباحث شناسایی و پیشگیری باید در اولویت نخست قرار گیرند . در مرحله بعد باید روشهای گریز از بهمن و بقا در بهمن ( خودنجاتی ) را فرا گرفت . آخرین مرحله این آموزشها ، یادگیری مهارتهای جستجو و نجات در بهمن ( دگر نجاتی ) است .
خلاصه
بهمن ، سانحه ای است که عموما در مناطق دوردست رخ می دهد و زمان طلایی آن کوتاه است . بنا بر این تیمهای تخصصی نجات ، معمولا در نجات قربانیان بهمن کامیاب نیستند . - در روند آموزشهای مرتبط با بهمن ، یادگیری پیشگیری و گریز از موقعیتهای مخاطره آمیز بالاترین اهمیت را دارد .
مهارتهای بقا ، جستجو و نجات در رده های بعدی اهمیت قرار می گیرند . - نخستین کسانی که می توانند به شخص بهمن زده کمک کنند ، افراد حاضر در محل سانحه هستند . این افراد باید دارای مهارتهای جستجو و نجات در بهمن باشند . - تیمهای کوه نوردی باید خود کفا باشند . یعنی توان پاسخ گویی به سوانح قابل پیش بینی مسیر صعود راداشته باشند . - نجات ، واپسین حلقه از زنجیره اقدامات مرتبط با بهمن است .
اگر حلقه های پیشین ( پیشگیری ، گریز ، بقا و خود نجاتی ) معیوب باشند ، هیچ تیم تخصصی نجات نمی تواند جای آنها را پر کند .
نویسنده: دکتر ابوالفضل جوادی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر